Chuyện đầu năm: Đặt và theo đuổi mục tiêu
Bạn hẳn đã trải qua cảm giác đặt và theo đuổi mục tiêu, mà không hoàn thành điều mình đặt ra, cảm thấy vô cùng buồn bực và chán nản. Khả năng là, bạn đặt mục tiêu sai cách.
Có thứ nằm trong tầm kiểm soát của bạn, có thứ không.
– Epictetus –
Trong cái không kiểm soát được, các triết gia Stocism chia ra làm hai: Thứ mình hoàn toàn không kiểm soát được và thứ mình có thể phần nào kiểm soát
Bảng phân loại
Phân loại | Ví dụ | Hướng xử lý |
Thứ mình kiểm soát được | Như các mục tiêu mình đặt ra cho bản thân | Mình nên để tâm vào những điều này |
Thứ mình hoàn toàn không kiểm soát được | Mặt trời có mọc hay không | Mình không nên quan tâm |
Thứ mình có thể phần nào kiểm soát | Liệu mình có thắng cuộc trong một trận banh tennis | Mình quan tâm, tuy nhiên nên đặt các mục tiêu hướng vào trong (internalizing goals) |
Thế nào là mục tiêu hướng vào trong?
Lấy ví dụ bạn chơi tennis. Bây giờ tính toán khả năng thắng trận của bạn.
Nếu Bạn đặt mục tiêu là phải thắng trận, nó không những không tăng khả năng thắng trận của Bạn, mà có thể sẽ làm bạn áp lực, căng thẳng -> thậm chí giảm khả năng thắng trận.
Nếu Bạn đặt mục tiêu là chơi tốt nhất có thể . Rõ ràng cơ hội thắng cuộc của Bạn không hề giảm đi, nhưng chắc chắn khả năng bị buồn bã nếu như thua cuộc sẽ giảm đi. Bạn có thể sẽ chơi tốt hơn nữa, vì không áp lực.
=> Những mục tiêu bên trong sẽ ảnh hưởng phong độ bên ngoài.
Tương tự với việc đặt mục tiêu trong thể thao. Nếu bạn bắt đầu tập luyện một môn thể thao, với mục tiêu “sáu múi sau một tháng”, “eo con ong sau hai tuần”,… Khả năng là, bạn không thể đạt được mục tiêu. Thể trạng mỗi người là khác nhau. Có người tập hùng hục mà ăn xíu là béo lên. Có người ăn bao nhiêu cũng không mập.
Để duy trì thói quen tập thể dục, có lẽ sẽ tốt hơn nếu như bạn đặt các mục tiêu hướng vào trong, thứ bạn có thể kiểm soát được, như là:
- Mình sẽ tập thể thao đều đặn 3 lần/tuần
- Mình sẽ dành buổi sáng để tập luyện
- Hôm nay mình sẽ hít đất 20 cái
Khi tập luyện thành thói quen, dần dà bạn sẽ trở nên yêu thích các môn tập luyện, kết quả sẽ đến ngoài mong đợi. Bạn sẽ khỏe hơn, yêu đời hơn, (có thể) 6 múi,